Każda drukarnia, w tym także drukarnia internetowa, interesuje się… papierem. A co na papierze wygląda najlepiej? To proste – słowo i obraz! Powieści graficzne łączą oba te elementy i właśnie to stanowi o ich sile.
Powieść graficzna to zjawisko, które wzbudza wielkie emocje zarówno wśród miłośników komiksu, jak i zwolenników – ujmując rzecz w skrócie – literatury klasycznej. Spory, których celem jest ustalenie ram definicyjnych gatunku, toczą się cały czas. Powszechnie uznaje się, że tzw. graphic novel posiada sporo cech, które oddalają ją od stereotypowo rozumianego komiksu, wzbogacając jednocześnie jej literackie walory. Pamiętać należy jednak, że tego typu stanowisko jest umowne – nie trzeba więc rozstrzygać o wyższości jednej formy nad drugą. Warto natomiast zauważyć, jak bardzo się one przenikają i jak doskonale ze sobą współgrają. Co zatem – poza pięknymi ilustracjami – zalicza się do elementów charakterystycznych dla powieści graficznej?
Tym, co zwraca szczególną uwagę, jest zrezygnowanie jej twórców z wprowadzania superbohaterów, tak często występujących w komiksowych uniwersach. Świat przedstawiony jest tu realny, a postaci posiadają niezwykle rozbudowany portret psychologiczny. Często są one narratorami opowieści, a zarazem najważniejszymi uczestnikami zdarzeń. Biografie i autobiografie pojawiają się tu dość często, częste jest także uwikłanie bohaterów w konteksty społeczno-kulturowe i polityczne. Powieść graficzna rzadziej pojawia się w odcinkach – zazwyczaj stanowi ona zamkniętą, choć złożoną strukturę. Można więc powiedzieć, że gatunek ten poraża efektownością i dynamiką typową dla komiksu oraz wciąga opowieścią budowaną z rozmachem, lecz niechętnie dzieloną na mniejsze części. Brzmi fascynująco, prawda? Trzeba więc jak najszybciej zacząć czytać! Poniżej krótki przewodnik, od czego – i kogo – najlepiej zacząć, aby przygoda z powieścią graficzną była pełna zachwytów i wzruszeń.
Marjane Satrapi – autorka powieści graficznych (w tym także powieści dla dzieci), urodzona pod koniec lat 60. XX wieku w Iranie. Jako nastolatka przeniosła się do Wiednia, a następnie do Strasburga, aby następnie zamieszkać i tworzyć w Paryżu. Swoje dzieciństwo, czas dorastania oraz wczesne lata studenckie opisała w powieści „Persepolis”, która przyniosła jej międzynarodowe uznanie. Satrapi doskonale łączy w swojej twórczości błyskotliwe poczucie humoru z umiejętnością opowiadania poruszających historii.
Art Spiegelman – amerykański rysownik, mający polsko-żydowskie korzenie. Przełom jego kariery nastąpił w roku 1992, kiedy to Spiegelman otrzymał Nagrodę Pulitzera za powieść graficzną „Maus”, będącą jednocześnie najważniejszym dziełem w jego dorobku.
Alison Bechdel – autorka komiksów, pochodząca ze Stanów Zjednoczonych. Rozgłos przyniosła jej powieść „Fun Home”, będąca autobiograficzną narracją o losach Bechdel przed i po śmierci jej ojca. Popularnością cieszy się także jej kolejne wydawnictwo – „Jesteś moją matką?”, mające premierę w roku 2012.
Will Eisner – jeden z najwybitniejszych amerykańskich twórców powieści graficznej, uznawany również za jej prekursora (choć jest to kwestią sporną, ponieważ pionierem według wielu miłośników gatunku był Raymond Briggs). Eiser zasłynął za sprawą komiksu „The Spirit”, ale wśród jego najważniejszych dzieł wymieniane są przede wszystkim „Umowa z Bogiem” oraz „Nowy Jork. Życie w wielkim mieście”.
Wymienione powyżej nazwiska to wręcz legendy powieści graficznej i kultowe postaci, związane z tym gatunkiem. Nie można jednak zapominać o rodzimych autorach, którzy na tym polu radzą sobie naprawdę świetnie – wśród nich wymienić należy m.in. Karola Kalinowskiego („Kościsko”) oraz Agatę Barę („Ogród”). Polskim twórcom poświęcimy jednak więcej miejsca w kolejnych wpisach.
