Jeżeli komuś zależy na uzyskaniu wyraźnego obrazu o pięknie nasyconych kolorach, druk offsetowy jest jedną z najlepszych technik, jakie może zastosować – wszyscy to wiedzą! Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę z tego, że ta metoda ma całkiem interesującą historię i że jej dzieje można prześledzić na kilka wieków wstecz.
Druk offsetowy, współcześnie stosowany powszechnie, swego czasu był prawdziwą rewolucją w drukarskim świecie. Przede wszystkim dlatego, że zanim pojawiły się maszyny offsetowe, powielanie obrazów było procesem żmudnym, męczącym, czasochłonnym i – co najważniejsze – stosunkowo drogim. Co gorsza, uzyskiwany efekt był daleki od zadowalającego… Wszystko to jednak miało się zmienić wraz z pojawieniem się pewnego wynalazku.
XVIII wiek: początki offsetu
W roku 1798 Alois Senefelder, mieszkaniec Monachium, zaczął w swojej drukarni używać kamiennych stempli do powielania obrazów. Na każdym z takich „kamieni drukarskich” obraz malowany był olejową farbą, a następnie pokrywany specjalnym roztworem wodnym, umożliwiającym odbicie go na innej powierzchni. Tworzenie druków tą techniką było dość czasochłonne, ale i tak znacznie szybsze i łatwiejsze niż metody, które stosowano wcześniej. Co interesujące, Senefelder podobno dokonał swojego odkrycia zupełnie przypadkowo! Kiedy jednak już mu się to udało, wziął się do roboty: szybko udoskonalił swoją nową metodę i już trzy lata później ją opatentował.
Od wynalazku do powszechnego zastosowania
Na szeroką skalę wynalazek Senefelda zaczął być stosowany, gdy na rynku pojawiła się parowa maszyna do litografii – co nastąpiło dopiero 70 lat później. Połączenie mocy pary i proto-offsetu okazało się prawdziwą rewelacją: ceny druku szybko spadły, za to zapotrzebowanie na dobrej jakości druki powielane w dużych ilościach zaczęło rosnąć. Szerokiej publiczności bardzo podobało się zwłaszcza to, że teraz można było powielać druki z dużą dokładnością: wcześniej praktycznie niemożliwe było uzyskanie dwóch i więcej dokładnie takich samych obrazów, a na pewno nie w krótkim czasie.
Ojciec druku offsetowego
Fotolia.com | #45816987 | Autor: Alterfalter
Pierwszym profesjonalnym drukarzem, którego można by nazwać wynalazcą druku offsetowego, był Ira Washington Rubel. Rubel, obserwując działanie jednej ze swoich maszyn drukarskich, zauważył, że tak naprawdę zadrukowywane są obie strony arkuszy: na jednym odbijał się właściwy obraz, namalowany na płytce, a na drugiej – element maszyny poruszający płytkę. Opracował więc sposób pozwalający wykorzystać to zjawisko w druku. Technologię opracowaną przez niego stosuje się, z koniecznymi zmianami, do dzisiaj.
Współczesność
W dzisiejszych czasach oczywiście nie używamy już kamiennych płyt w procesie drukarskim. Technika wyewoluowała, ale jej główne założenia pozostały niezmienne i stosowane są do dziś. Z czasem kamienie zostały zastąpione przez płytki, które z kolei zastąpiła guma. Oczywiście od dawna też nie używa się pary – jej miejsce zajęła znacznie wydajniejsza elektryczność! Kiedyś rewolucyjny, teraz szeroko i chętnie stosowany, offset pozostaje jedną z najskuteczniejszych technik drukarskich.
